[align=center]
Sosyoloji Kavramı Olan Toplumsal Yapı Nedir? Ne Değildir?
âToplumsal Yapıâ toplumu oluşturan ögeler ve bunlar arasındaki karşılıklı ilişkiler biçiminde tanımlanabilir. Bu ögeler ve ilişkiler o bütünün parçalarının dengeli ve uyumlu olmasını sağlar. Toplumsal yapının fiziksel ve kültürel olmak üzere iki ögesi vardır.
Toplumsal yapının fiziksel yönü o toplumun yerleşim tarzı, mimari yapısı hakkında fikir sahibi olmamızı sağlarken kültürel yapı ise grupları, kurumları, statü ve rolleri, değerleri, normları ve ilişki biçimleri ile ilgili bilgi verir. Fiziksel yapı toplumsal yapının maddi ögesini, kültürel yapı ise manevi ögesini oluşturur.
Sosyolojide her toplumda var olan bu bütünlüklü görünüme toplumsal yapı adı verilir. Toplumsal yapıda yer alan her unsur, yerine getirdiği işlevler bakımından yapıyı tamamlayıcı bir nitelik taşır. Bu nedenle unsurlarından bağımsız bir toplumsal yapı ve ait olduğu bütünlükten bağımsız bir toplumsal unsur düşünülemez. Toplumda insanların yaşamı tesadüfî bir şekilde sürmez. Etkinliklerimizin büyük kısmı yapılanmıştır, bu etkinlik ve davranışlar, düzenli ve sürekli olarak tekrarlanacak şekilde örgütlenirler. Toplumsal yapılar, toplumsal yaşamı oluşturan ve toplumları birbirinden farklılaştıran ilişkilerdir. Bir başka deyişle toplumsal yapı, toplumun üyeleri arasındaki düzenli, kalıcı ve kalıplaşmış ilişkilerdir. Örneğin ailenin, ebeveyn, çocuklar ve diğer akrabaların düzenli olarak belirli şekilde etkileşimde bulundukları bir yapıya sahip olduğu söylenebilir.
Toplum, aile üyelerinin birbirlerine karşı çeşitli sorumlulukları olduğunu varsayar, ebeveynlerden çocuklarını eğitmeleri ve okula göndermeleri, çocukların bağımsız olabilecekleri yaşa gelene kadar ebeveynlerinin sözlerini dinlemeleri ve koydukları kurallara uymaları beklenir. Bu davranış beklentileri ailenin yapısını inşa eden ögelerdendir. Bir toplumun toplumsal yapısından bahsetmek, o toplumdaki statülerden, rollerden, norm ve değerlerden, toplumsal gruplardan ve kurumlardan, özetle o toplumdaki ilişki kalıplarını meydana getiren ögelerden bahsetmek demektir.
[/align]
Sosyoloji Kavramı Olan Toplumsal Yapı Nedir? Ne Değildir?
âToplumsal Yapıâ toplumu oluşturan ögeler ve bunlar arasındaki karşılıklı ilişkiler biçiminde tanımlanabilir. Bu ögeler ve ilişkiler o bütünün parçalarının dengeli ve uyumlu olmasını sağlar. Toplumsal yapının fiziksel ve kültürel olmak üzere iki ögesi vardır.
Toplumsal yapının fiziksel yönü o toplumun yerleşim tarzı, mimari yapısı hakkında fikir sahibi olmamızı sağlarken kültürel yapı ise grupları, kurumları, statü ve rolleri, değerleri, normları ve ilişki biçimleri ile ilgili bilgi verir. Fiziksel yapı toplumsal yapının maddi ögesini, kültürel yapı ise manevi ögesini oluşturur.
Sosyolojide her toplumda var olan bu bütünlüklü görünüme toplumsal yapı adı verilir. Toplumsal yapıda yer alan her unsur, yerine getirdiği işlevler bakımından yapıyı tamamlayıcı bir nitelik taşır. Bu nedenle unsurlarından bağımsız bir toplumsal yapı ve ait olduğu bütünlükten bağımsız bir toplumsal unsur düşünülemez. Toplumda insanların yaşamı tesadüfî bir şekilde sürmez. Etkinliklerimizin büyük kısmı yapılanmıştır, bu etkinlik ve davranışlar, düzenli ve sürekli olarak tekrarlanacak şekilde örgütlenirler. Toplumsal yapılar, toplumsal yaşamı oluşturan ve toplumları birbirinden farklılaştıran ilişkilerdir. Bir başka deyişle toplumsal yapı, toplumun üyeleri arasındaki düzenli, kalıcı ve kalıplaşmış ilişkilerdir. Örneğin ailenin, ebeveyn, çocuklar ve diğer akrabaların düzenli olarak belirli şekilde etkileşimde bulundukları bir yapıya sahip olduğu söylenebilir.
Toplum, aile üyelerinin birbirlerine karşı çeşitli sorumlulukları olduğunu varsayar, ebeveynlerden çocuklarını eğitmeleri ve okula göndermeleri, çocukların bağımsız olabilecekleri yaşa gelene kadar ebeveynlerinin sözlerini dinlemeleri ve koydukları kurallara uymaları beklenir. Bu davranış beklentileri ailenin yapısını inşa eden ögelerdendir. Bir toplumun toplumsal yapısından bahsetmek, o toplumdaki statülerden, rollerden, norm ve değerlerden, toplumsal gruplardan ve kurumlardan, özetle o toplumdaki ilişki kalıplarını meydana getiren ögelerden bahsetmek demektir.
