Saclarin agarmasi yaslanma surecinde normal kabul edilen bir durum olsa da neden agardigi pek cok kisi tarafindan merak edilmektedir. Sac kokleri, saca rengini veren bir kimyasal olan melanin adli pigmenti yapan hucrelere sahiptir. Yaslandikca bu hucreler olmeye baslar. Pigment olmadan, yeni sac telleri daha acik renkte buyur, gri, gumus ve sonunda beyaz tonlarini alir. Bir sac folikulu melanin yapmayi biraktiginda, tekrar renkli saclar olusturamaz.
Kisiler 30 yasini gectikten sonra saclarin beyazlama riski 10 yilda bir % 10-20 oraninda artar. Griye dondugunde bircok bayan saclarini eski rengine ya da daha farkli bir renge boyayabilir. Beyazlamis ya da grilesmis saclar konusunda kadinlar gunumuzde bircok secenege sahip oldugu icin sanslidir. Bayanlar ya da baylar beyazlamis saclarini boyamayi tercih ederek hangi yasta olursa olsun iyi gorunebilir, iyi hissedebilir.
Erken Beyazlama
Saclarin beyazlamasinin ne kadar erken ve ne kadar hizli olacagini belirleyen cogunlukla genlerdir. Ozellikle saclarin erken beyazlamasi genetik gibi gorunmektedir. Bu nedenle ebeveynlerden birinin 30lu yaslarinda tamamen gri saclari varsa, cocuklarinda da olma ihtimali yuksektir. Bazi insanlarin saclari ortalama bir insandan 10 veya daha fazla yil once griye doner. Beyazlarda 20, Asyalilarda 25, Afrika kokenli Amerikalilarda 30 yasindan once saclar beyazliyorsa erken beyazlamadan bahsedilir. Saclarda beyazlama her zaman olmasa da genel olarak sakaklarin cevresinde baslamaktadir.
Erken Beyazlamanin Sebepleri
Bir kisinin saclari yas disinda bircok sebepten beyazlayabilir.
Genetik: Arastirmalar kisilerin saclarinin erken beyazlamasinda genetigin rolunun buyuk oldugunu gostermektedir.
Irk: Irk ve etnik koken de erken beyazlamada rol oynamaktadir. Beyazlarin saclari ortalama olarak 30lu yaslarin ortalarinda, Asyalilarda 30lu yaslarinin sonlarinda grilesmeye baslar, Afrikali Amerikalilar genellikle 40li yaslarin ortalarina kadar renk degisIklikleri gormezler.
Bazi saglik sorunlari da saclari beyazlatabilir. Bu sorunlar sunlardir:
Otoimmun hastaliklar: BagisIklik sisteminin vucudun belli bir bolumune saldirmasiyla otoimmun hastaliklar ortaya cikar. Vitiligo bunlardan biridir, bagisIklik sistemi kafa derisindeki pigment ureten hucrelere saldirir ve yok eder, boylece saclar grilesir.
Vitamin eksIklikleri: B12, B6, biotin ( B7 ya da H vitamini), E vitamini ve D vitamini eksIklikleri erken beyazlamaya neden olabilir. Bazi arastirmacilar beslenmedeki eksIkliklerin sac pigmentasyonunu etkiledigini, rengin vitamin takviyesi ile eski haline donebilecegini soylemektedir.
Tiroid bozukluklari: Bazi arastirmalar saclardaki beyazlama ve anormallikler ile tiroid fonksiyon bozuklugu arasinda baglanti oldugunu gostermektedir.
Alopesi areata: Saclarda duzensiz dokulmeye neden olur ve ani beyazlamayi taklit eder. Bunun nedeni dokulmeden sonra kalan saclarin genellikle beyaz ya da gri olmasidir. Daha sonra yeniden uzayan saclar dogal renginde ya da beyaz, gri olabilir.
Oksidatif stres: Grilesme cogunlukla genetiktir fakat oksidatif stres nedeniyle erken grilesme gorulebilir.Oksidatif stres durumunda antioksidanlar hucrelerdeki kararsiz molekuller olan serbest radikallerin zarar verici etkilerine karsi koymak icin yeterli olamazlar. Boylece yaslanma ve bazi hastaliklar ortaya cikar. Oksidatif stres yogunlugu vitiligonun gelisimini de tesvik edebilir ve saclari beyaza cevirebilir.Saclar Neden Beyazlar? Erken Beyazlama Nedir?
Stres: Stres de saclarda erken beyazlamaya ve sac dokulmesinde artisa neden olabilir. Arastirmalar, vucudun stres altinda olmasi durumunda saclara renk veren hucrelerin azalabilecegini gostermistir. Stres, sac dokulmesiyle ilgili bir sorun olan Telogen effluviumu (TE) tetikleyebilir. Bu sorunun varliginda saclar 3 kat hizli dokulur. Stres nedeniyle sac kokleri etkilenir ve dinlenme asamasina girer. Yeniden cikan saclar gri olabilir.
Sigara: Sigara icmek vucudun hicbir kismi icin iyi olmayan bir durumdur ve buna saclar da dahildir. Arastirmalar sigara icen genc erkeklerin saclarinda erken beyazlama olabilecegini gostermektedir. Bir arastirmada, sigara icen kisilerin saclarinin 30 yasindan daha once beyazlama olasiliginin sigara icmeyen kisilere gore iki bucuk kat fazla oldugu gorulmustur. Sigara iciliyorsa ya da tutun kullaniliyorsa birakilmalidir, yardima ihtiyac duyuluyorsa bir doktorla konusulmalidir. Sigara aliskanligindan vazgecilmesine yardim edebilecek receteli bazi ilaclar ve sigara biraktirma programlari bulunmaktadir.
Sac boyalari ve diger kimyasal sac urunleri: Kimyasal icerikli sac boyalari ve bazi sac bakim urunleri, sampuanlar bile saclarin erken beyazlamasina katki saglayabilir. Bu urunlerde melanin azaltici zararli bilesenler bulunmaktadir. Sac boyalarinin cogunun icerigindeki hidrojen peroksit de zararli bir kimyasaldir.
Nadir gorulen bazi kalitsal tumorler: Genetik kokenli, nadir gorulen bazi tumor cesitleri de saclarin grilesmesine sebep olabilmektedir.
Erken Beyazlama Nasil Onlenebilir?
Erken beyazlamanin sebebi yaslanma ya da genetik ise yapilacak hicbir sey beyazlama surecini engelleyemez ya da geri dondurmez. Saclarda renk kaybi tibbi bir sorundan kaynaklaniyorsa bazi tedaviler pigmentastonun geri donusunu saglayabilir. Saclarin erken beyazlamasinin nedeni vitamin eksIkligi ve diyet ise eksIkliklerin yerine koyulmasi ve beslenmenin duzenlenmesi beyazlama sorununu geri cevirebilir ya da kotulesmesini durdurabilir. Antioksidanlar bakimindan zengin beslenme (taze sebzeler ve meyveler, zeytin, zeytinyagi, yesil cay ve balik gibi) oksidatif stresi azaltir. Iyi B12 vitamini ( yumurta, deniz urunleri, kirmizi et gibi) ve D vitamini ( somon, peynir, sut gibi) kaynaklarinin kullanimi da ise yarayabilir. EksIklikleri giderebilecek vitamin takviyeleri recetesiz satin alinabilir.
Beyaz Saclar Koparilmamalidir
Bazi kisiler gri ya da beyaz bir sac kokunden koparilirsa, yerlerine uc tane beyaz sac cikacagina inanir. Bu batil inanclar dogru olmasa da beyaz saclar koparilmamalidir. Cok sayida beyaz sac teli koparilirsa bazi bolgeler kel gibi gorunebilir. Koparilan yerlerde yeniden beyaz sac cikacaktir. Cok fazla koparilmasi saclarin koklerine fazla zarar verebilir ve saclar artik uzayamaz. Bu durum sacin zamanla incelmesine neden olacaktir. Grilesmis ya da beyazlamis saclarin boyanmasi koparilmasindan daha iyidir.
Gri Sac Farkli midir?Saclar Neden Beyazlar? Erken Beyazlama Nedir?
Gri sac, distaki kutikul tabakasi daha ince oldugu icin dogal renkli sactan daha incedir. Kutikul tabakasi sudan, gunesten gelen ultraviyole isinlarindan, nemden, kimyasallardan ve isiyla sekillendirmeden gelen zararlara karsi saclari dogal olarak korur. Bu bariyer olmadan saclar su kaybeder. Boylece gri saclar kuru, kirilgan, mat ve kaba hissedilir. Afro-Amerikanlarin saci, Asyalilara ve beyazlara kiyasla, hasara daha yatkin olma egilimindedir. Nem tedavisi ve sac yaglari donuk, kuru grilerle savasabilir. Kivrilma onleyici urunler de yardimci olabilir. Lambalardan veya gunesten gelen isi ve isIk, gri saclari agartir ve sari gorunmesine neden olabilir. Bir sac stilistine bunun nasil onlenebilecegi sorulabilir. Mor tonlu bir sampuan saclarin canli bir gumus renginde tutulmasina yardimci olabilir. Siyahilerin saclari diger irklara gore genellikle daha ince, daha kurudur ve daha kolay kirilir. Bu nedenle, ozellikle saci gevsetmek icin kimyasallar kullaniliyorsa sac taranmali ve nazikce uygulanmalidir. Lanolin veya sadece telleri kaplayan diger yagli tedaviler yerine sac tellerinize nufuz eden hafif bir sac kremi ile nem eklenebilir.
Griler Akilli Sac Modelleriyle Gizlenebilir
Saclarini boyamaktan hoslanmayan kadinlar sadece birkac gri sac varsa bazi yaratici sac modelleri ile onlari gizleyebilir. Guzel bir sac bandi takilabilir veya sac stili degistirilebilir, mesela saclar daha az gri olan yere dogru ayrilabilir. Uzunsa, gri sac diplerinin gizlenmesi icin saclar toplanabilir. 50 yasini asan kisiler gosterisli olan sac modelleri hakkinda kuaforlerinden tavsiye isteyebilir. Gri, beyaz sacli musteriler konusunda uzmanligi olan bir sac stilisti secilebilir ve gri saci boyama konusu gorusulebilir.
Boyamak ya da BoyamamakSaclar Neden Beyazlar? Erken Beyazlama Nedir?
Gri saclarini kabullenmek o sekilde birakmak istemeyenler saclarini boyatabilir. Bir supermarketten ya da eczaneden bir kutu sac boyasi satin alinarak grilesmis ya da beyazlamis saclar evde boyanabilir. Ozellikle gri saclar icin tasarlanmis urunler aranmalidir. Kalici boyalar, inatci gri saclari yari kalici boyalardan daha iyi kapatacaktir. Gri ya da beyaz saclardan bazilari rengi almiyorsa grilerle karisacak, uyum saglayacak daha acik bir renk tonu denenebilir. Sac stilistlerinde grileri iyi kapatabilen kaliteli urunler bulunabilir. Kina bitkisinin yapraklarindan elde edilen toz pigmentler gri sac diplerini kamufle etmek icin ise yarayabilir. Kimyasal boyalarin zararlarindan endise edenler dogal kina kullanmayi dusunebilir. Kina, herhangi bir sac dokusuna kirmizi, kahverengi veya siyah parlaklik katabilir. Dogru bir sac kesimiyle saca iyi bir stil ve hacim kazandirilabilir ve 6-8 hafta arayla saclar duzeltilebilir. Saclarinin cogunlugu gri olan kadinlar genellikle kisa kesimleri tercih eder. Uzun katlar da guzel olabilir ve saglikli, canli gorunum verip saclara hareket katabilirler.
ALİNTİ ~
Kisiler 30 yasini gectikten sonra saclarin beyazlama riski 10 yilda bir % 10-20 oraninda artar. Griye dondugunde bircok bayan saclarini eski rengine ya da daha farkli bir renge boyayabilir. Beyazlamis ya da grilesmis saclar konusunda kadinlar gunumuzde bircok secenege sahip oldugu icin sanslidir. Bayanlar ya da baylar beyazlamis saclarini boyamayi tercih ederek hangi yasta olursa olsun iyi gorunebilir, iyi hissedebilir.
Erken Beyazlama
Saclarin beyazlamasinin ne kadar erken ve ne kadar hizli olacagini belirleyen cogunlukla genlerdir. Ozellikle saclarin erken beyazlamasi genetik gibi gorunmektedir. Bu nedenle ebeveynlerden birinin 30lu yaslarinda tamamen gri saclari varsa, cocuklarinda da olma ihtimali yuksektir. Bazi insanlarin saclari ortalama bir insandan 10 veya daha fazla yil once griye doner. Beyazlarda 20, Asyalilarda 25, Afrika kokenli Amerikalilarda 30 yasindan once saclar beyazliyorsa erken beyazlamadan bahsedilir. Saclarda beyazlama her zaman olmasa da genel olarak sakaklarin cevresinde baslamaktadir.
Erken Beyazlamanin Sebepleri
Bir kisinin saclari yas disinda bircok sebepten beyazlayabilir.
Genetik: Arastirmalar kisilerin saclarinin erken beyazlamasinda genetigin rolunun buyuk oldugunu gostermektedir.
Irk: Irk ve etnik koken de erken beyazlamada rol oynamaktadir. Beyazlarin saclari ortalama olarak 30lu yaslarin ortalarinda, Asyalilarda 30lu yaslarinin sonlarinda grilesmeye baslar, Afrikali Amerikalilar genellikle 40li yaslarin ortalarina kadar renk degisIklikleri gormezler.
Bazi saglik sorunlari da saclari beyazlatabilir. Bu sorunlar sunlardir:
Otoimmun hastaliklar: BagisIklik sisteminin vucudun belli bir bolumune saldirmasiyla otoimmun hastaliklar ortaya cikar. Vitiligo bunlardan biridir, bagisIklik sistemi kafa derisindeki pigment ureten hucrelere saldirir ve yok eder, boylece saclar grilesir.
Vitamin eksIklikleri: B12, B6, biotin ( B7 ya da H vitamini), E vitamini ve D vitamini eksIklikleri erken beyazlamaya neden olabilir. Bazi arastirmacilar beslenmedeki eksIkliklerin sac pigmentasyonunu etkiledigini, rengin vitamin takviyesi ile eski haline donebilecegini soylemektedir.
Tiroid bozukluklari: Bazi arastirmalar saclardaki beyazlama ve anormallikler ile tiroid fonksiyon bozuklugu arasinda baglanti oldugunu gostermektedir.
Alopesi areata: Saclarda duzensiz dokulmeye neden olur ve ani beyazlamayi taklit eder. Bunun nedeni dokulmeden sonra kalan saclarin genellikle beyaz ya da gri olmasidir. Daha sonra yeniden uzayan saclar dogal renginde ya da beyaz, gri olabilir.
Oksidatif stres: Grilesme cogunlukla genetiktir fakat oksidatif stres nedeniyle erken grilesme gorulebilir.Oksidatif stres durumunda antioksidanlar hucrelerdeki kararsiz molekuller olan serbest radikallerin zarar verici etkilerine karsi koymak icin yeterli olamazlar. Boylece yaslanma ve bazi hastaliklar ortaya cikar. Oksidatif stres yogunlugu vitiligonun gelisimini de tesvik edebilir ve saclari beyaza cevirebilir.Saclar Neden Beyazlar? Erken Beyazlama Nedir?
Stres: Stres de saclarda erken beyazlamaya ve sac dokulmesinde artisa neden olabilir. Arastirmalar, vucudun stres altinda olmasi durumunda saclara renk veren hucrelerin azalabilecegini gostermistir. Stres, sac dokulmesiyle ilgili bir sorun olan Telogen effluviumu (TE) tetikleyebilir. Bu sorunun varliginda saclar 3 kat hizli dokulur. Stres nedeniyle sac kokleri etkilenir ve dinlenme asamasina girer. Yeniden cikan saclar gri olabilir.
Sigara: Sigara icmek vucudun hicbir kismi icin iyi olmayan bir durumdur ve buna saclar da dahildir. Arastirmalar sigara icen genc erkeklerin saclarinda erken beyazlama olabilecegini gostermektedir. Bir arastirmada, sigara icen kisilerin saclarinin 30 yasindan daha once beyazlama olasiliginin sigara icmeyen kisilere gore iki bucuk kat fazla oldugu gorulmustur. Sigara iciliyorsa ya da tutun kullaniliyorsa birakilmalidir, yardima ihtiyac duyuluyorsa bir doktorla konusulmalidir. Sigara aliskanligindan vazgecilmesine yardim edebilecek receteli bazi ilaclar ve sigara biraktirma programlari bulunmaktadir.
Sac boyalari ve diger kimyasal sac urunleri: Kimyasal icerikli sac boyalari ve bazi sac bakim urunleri, sampuanlar bile saclarin erken beyazlamasina katki saglayabilir. Bu urunlerde melanin azaltici zararli bilesenler bulunmaktadir. Sac boyalarinin cogunun icerigindeki hidrojen peroksit de zararli bir kimyasaldir.
Nadir gorulen bazi kalitsal tumorler: Genetik kokenli, nadir gorulen bazi tumor cesitleri de saclarin grilesmesine sebep olabilmektedir.
Erken Beyazlama Nasil Onlenebilir?
Erken beyazlamanin sebebi yaslanma ya da genetik ise yapilacak hicbir sey beyazlama surecini engelleyemez ya da geri dondurmez. Saclarda renk kaybi tibbi bir sorundan kaynaklaniyorsa bazi tedaviler pigmentastonun geri donusunu saglayabilir. Saclarin erken beyazlamasinin nedeni vitamin eksIkligi ve diyet ise eksIkliklerin yerine koyulmasi ve beslenmenin duzenlenmesi beyazlama sorununu geri cevirebilir ya da kotulesmesini durdurabilir. Antioksidanlar bakimindan zengin beslenme (taze sebzeler ve meyveler, zeytin, zeytinyagi, yesil cay ve balik gibi) oksidatif stresi azaltir. Iyi B12 vitamini ( yumurta, deniz urunleri, kirmizi et gibi) ve D vitamini ( somon, peynir, sut gibi) kaynaklarinin kullanimi da ise yarayabilir. EksIklikleri giderebilecek vitamin takviyeleri recetesiz satin alinabilir.
Beyaz Saclar Koparilmamalidir
Bazi kisiler gri ya da beyaz bir sac kokunden koparilirsa, yerlerine uc tane beyaz sac cikacagina inanir. Bu batil inanclar dogru olmasa da beyaz saclar koparilmamalidir. Cok sayida beyaz sac teli koparilirsa bazi bolgeler kel gibi gorunebilir. Koparilan yerlerde yeniden beyaz sac cikacaktir. Cok fazla koparilmasi saclarin koklerine fazla zarar verebilir ve saclar artik uzayamaz. Bu durum sacin zamanla incelmesine neden olacaktir. Grilesmis ya da beyazlamis saclarin boyanmasi koparilmasindan daha iyidir.
Gri Sac Farkli midir?Saclar Neden Beyazlar? Erken Beyazlama Nedir?
Gri sac, distaki kutikul tabakasi daha ince oldugu icin dogal renkli sactan daha incedir. Kutikul tabakasi sudan, gunesten gelen ultraviyole isinlarindan, nemden, kimyasallardan ve isiyla sekillendirmeden gelen zararlara karsi saclari dogal olarak korur. Bu bariyer olmadan saclar su kaybeder. Boylece gri saclar kuru, kirilgan, mat ve kaba hissedilir. Afro-Amerikanlarin saci, Asyalilara ve beyazlara kiyasla, hasara daha yatkin olma egilimindedir. Nem tedavisi ve sac yaglari donuk, kuru grilerle savasabilir. Kivrilma onleyici urunler de yardimci olabilir. Lambalardan veya gunesten gelen isi ve isIk, gri saclari agartir ve sari gorunmesine neden olabilir. Bir sac stilistine bunun nasil onlenebilecegi sorulabilir. Mor tonlu bir sampuan saclarin canli bir gumus renginde tutulmasina yardimci olabilir. Siyahilerin saclari diger irklara gore genellikle daha ince, daha kurudur ve daha kolay kirilir. Bu nedenle, ozellikle saci gevsetmek icin kimyasallar kullaniliyorsa sac taranmali ve nazikce uygulanmalidir. Lanolin veya sadece telleri kaplayan diger yagli tedaviler yerine sac tellerinize nufuz eden hafif bir sac kremi ile nem eklenebilir.
Griler Akilli Sac Modelleriyle Gizlenebilir
Saclarini boyamaktan hoslanmayan kadinlar sadece birkac gri sac varsa bazi yaratici sac modelleri ile onlari gizleyebilir. Guzel bir sac bandi takilabilir veya sac stili degistirilebilir, mesela saclar daha az gri olan yere dogru ayrilabilir. Uzunsa, gri sac diplerinin gizlenmesi icin saclar toplanabilir. 50 yasini asan kisiler gosterisli olan sac modelleri hakkinda kuaforlerinden tavsiye isteyebilir. Gri, beyaz sacli musteriler konusunda uzmanligi olan bir sac stilisti secilebilir ve gri saci boyama konusu gorusulebilir.
Boyamak ya da BoyamamakSaclar Neden Beyazlar? Erken Beyazlama Nedir?
Gri saclarini kabullenmek o sekilde birakmak istemeyenler saclarini boyatabilir. Bir supermarketten ya da eczaneden bir kutu sac boyasi satin alinarak grilesmis ya da beyazlamis saclar evde boyanabilir. Ozellikle gri saclar icin tasarlanmis urunler aranmalidir. Kalici boyalar, inatci gri saclari yari kalici boyalardan daha iyi kapatacaktir. Gri ya da beyaz saclardan bazilari rengi almiyorsa grilerle karisacak, uyum saglayacak daha acik bir renk tonu denenebilir. Sac stilistlerinde grileri iyi kapatabilen kaliteli urunler bulunabilir. Kina bitkisinin yapraklarindan elde edilen toz pigmentler gri sac diplerini kamufle etmek icin ise yarayabilir. Kimyasal boyalarin zararlarindan endise edenler dogal kina kullanmayi dusunebilir. Kina, herhangi bir sac dokusuna kirmizi, kahverengi veya siyah parlaklik katabilir. Dogru bir sac kesimiyle saca iyi bir stil ve hacim kazandirilabilir ve 6-8 hafta arayla saclar duzeltilebilir. Saclarinin cogunlugu gri olan kadinlar genellikle kisa kesimleri tercih eder. Uzun katlar da guzel olabilir ve saglikli, canli gorunum verip saclara hareket katabilirler.
ALİNTİ ~
