Serzenish
Yeni Üye
- Katılım
- 1 Nis 2021
- Mesajlar
- 6,218
- Tepkime puanı
- 1
- Puanları
- 0
- Yaş
- 39
Halide Edip Adıvar
Halide Edip Adıvar, 1884 yılında İstanbul’da doğmuştur. Milli Edebiyatın önemli romancılarından biridir. İşgal yıllarında Milli Mücadele’nin içerisinde aktif rol oynamış, ülkenin işgaline karşı halkı harekete geçirmek için yaptığı konuşmalarıyla, özellikle de Sultanahmet Mitinglerinde yaptığı konuşmalarla, öne çıkmıştır. Bu konuşmalar sonucunda hakkında idam kararı çıkmış, Halide Edip bunun üzerine Anadolu’ya geçerek Milli Mücadeleye katılmıştır.
Sanatçı, sivil olmasına rağmen rütbe alarak bir savaş kahramanı sayılmıştır. Kurtuluş Savaşı’nda cephede Mustafa Kemal’in yanında görev yapmış, Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yapmıştır. Savaşta yaptıklarından dolayı İstiklal Madalyası’na layık görülmüştür. Edebî hayatına II. Meşrutiyet’le başlayan Halide Edip, 1908’de gazetelerde kadın haklarıyla ilgili yazılar yazmaya başlamıştır. Eserlerinde kadının eğitilmesine ve toplum içindeki konumuna özellikle yer vermiş, yazıları ile kadın hakları savunuculuğu yapmıştır. Romanlarında, o döneme kadar Türk roman ve hikâyesinde ikinci planda kalan kadınları idealize etmiştir. Onun eserlerindeki kadınlar, ana kahraman olmaları dışında aynı zamanda karakter olarak da güçlüdürler.
Edebi Kişiliği
Sanatçı, Handan romanında kahramanlarının birbirlerine yazdıkları mektuplarla gelişen olayları anlatır. Eser mektuplarla oluşması bakımından önemlidir. Ateşten Gömlek romanında Milli Mücadele yıllarında yaşananları, İzmir’in işgali sırasında kocası ve çocuğu düşman tarafından öldürülen Ayşe’nin etrafında gelişen olaylarla anlatır. Vurun Kahpeye‘de Batı Anadolu’ya öğretmen olarak atanan Aliye’nin yaşadığı sıkıntılar işlenir. Sanatçı, en önemli romanlarından biri olan ve olgunluk dönemi eseri olarak kabul edilen Sinekli Bakkal’da, II. Abdülhamit dönemi toplumunu bir aşk hikâyesi etrafında tahlil eder. Bir başka toplumsal tahlili ise Tararcık romanında yapar. Bu eserde Cumhuriyet dönemi gençliğinin durumu anlatılır.
Halide Edip’in eserleri üç dönemde toplanabilir. Bunlardan ilki Seviye Talip, Handan ve Kalp Ağrısı gibi daha çok bireysel konuları ve kadın psikolojisini incelediği eserlerdir. Bu dönem eserlerinde özellikle psikolojik tahliller ön plandadır. İkinci dönem Milli Mücadele yıllarını işlediği Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye gibi eserlerini yazdığı dönemdir. Bu dönem eserlerinde milli duygular ön plandadır. Üçüncü dönem ise Kurtuluş Savaşı sonrasında toplumsal ve sosyal konulara yöneldiği ve bu anlayışla Sinekli Bakkal, Tatarcık ve Sonsuz Panayır gibi romanları yazdığı dönemdir.
Kısaca özetleyecek olursak;
Milli Edebiyat Döneminin tanınmış ilk kadın romancısı ve hikâyecisidir.
İngiliz dili ve edebiyatı profesörüdür. Bazı eserlerini İngilizce yayımlamıştır.
Fatih ve Sultan Ahmet’te yaptığı mitingleriyle tanınır.
Tasvir ve tahlilde başarılıdır. Tasvirleri realist nitelik taşır.
Karakterleri bulunduğu çevreye göre konuşturur. Romanlarında gözlem önemlidir.
Konuşma diline bağlı kalmıştır.
Dili özensizdir, eserlerinde basit dil yanlışları vardır.
İlk romanlarında aşk konusunu işlemiş, kadın psikolojisi üzerinde durmuştur. Bu romanlarının kahramanları genellikle Batılı bir anlayışla idealize edilmiş, güçlü ve kültürlü kadınlardır.
Sonra Türkçülük akımını benimsemiştir, Milli Edebiyat akımının tanınmış ilk kadın romancısı olmuştur.
Kurtuluş Savaşı yıllarında milli duyguları öne çıkaran romanlar yazmıştır.
Eserleri
Roman: Heyula, Raik’in Annesi, Seviye Talip, Handan, Yeni Turan, Son Eseri, Mev’ud Hüküm, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Kalp Ağrısı, Zeyno’nun Oğlu, Sinekli Bakkal, Yolpalas Cinayeti, Tatarcık, Sonsuz Panayır, Döner Ayna, Akile Hanım Sokağı, Kerim Ustanın Oğlu, Sevda Sokağı Komedyası, Çaresaz, Hayat Parçaları
Hikâye: İzmir’den Bursa’ya (Yakup Kadri, Falih Rıf*kı ve Mehmet Asım Us ile birlikte), Harap Mabetler, Dağa Çıkan Kurt, Kubbede Kalan Hoş Seda
Anı: Mor Salkımlı Ev, Türk’ün Ateşle İmtihanı
Tiyatro: Kenan Çobanları, Maske ve Ruh
İnceleme: İngiliz Edebiyatı Tarihi
Alıntı: EdebiyatOgretmeni.org
Halide Edip Adıvar, 1884 yılında İstanbul’da doğmuştur. Milli Edebiyatın önemli romancılarından biridir. İşgal yıllarında Milli Mücadele’nin içerisinde aktif rol oynamış, ülkenin işgaline karşı halkı harekete geçirmek için yaptığı konuşmalarıyla, özellikle de Sultanahmet Mitinglerinde yaptığı konuşmalarla, öne çıkmıştır. Bu konuşmalar sonucunda hakkında idam kararı çıkmış, Halide Edip bunun üzerine Anadolu’ya geçerek Milli Mücadeleye katılmıştır.
Sanatçı, sivil olmasına rağmen rütbe alarak bir savaş kahramanı sayılmıştır. Kurtuluş Savaşı’nda cephede Mustafa Kemal’in yanında görev yapmış, Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yapmıştır. Savaşta yaptıklarından dolayı İstiklal Madalyası’na layık görülmüştür. Edebî hayatına II. Meşrutiyet’le başlayan Halide Edip, 1908’de gazetelerde kadın haklarıyla ilgili yazılar yazmaya başlamıştır. Eserlerinde kadının eğitilmesine ve toplum içindeki konumuna özellikle yer vermiş, yazıları ile kadın hakları savunuculuğu yapmıştır. Romanlarında, o döneme kadar Türk roman ve hikâyesinde ikinci planda kalan kadınları idealize etmiştir. Onun eserlerindeki kadınlar, ana kahraman olmaları dışında aynı zamanda karakter olarak da güçlüdürler.
Edebi Kişiliği
Sanatçı, Handan romanında kahramanlarının birbirlerine yazdıkları mektuplarla gelişen olayları anlatır. Eser mektuplarla oluşması bakımından önemlidir. Ateşten Gömlek romanında Milli Mücadele yıllarında yaşananları, İzmir’in işgali sırasında kocası ve çocuğu düşman tarafından öldürülen Ayşe’nin etrafında gelişen olaylarla anlatır. Vurun Kahpeye‘de Batı Anadolu’ya öğretmen olarak atanan Aliye’nin yaşadığı sıkıntılar işlenir. Sanatçı, en önemli romanlarından biri olan ve olgunluk dönemi eseri olarak kabul edilen Sinekli Bakkal’da, II. Abdülhamit dönemi toplumunu bir aşk hikâyesi etrafında tahlil eder. Bir başka toplumsal tahlili ise Tararcık romanında yapar. Bu eserde Cumhuriyet dönemi gençliğinin durumu anlatılır.
Halide Edip’in eserleri üç dönemde toplanabilir. Bunlardan ilki Seviye Talip, Handan ve Kalp Ağrısı gibi daha çok bireysel konuları ve kadın psikolojisini incelediği eserlerdir. Bu dönem eserlerinde özellikle psikolojik tahliller ön plandadır. İkinci dönem Milli Mücadele yıllarını işlediği Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye gibi eserlerini yazdığı dönemdir. Bu dönem eserlerinde milli duygular ön plandadır. Üçüncü dönem ise Kurtuluş Savaşı sonrasında toplumsal ve sosyal konulara yöneldiği ve bu anlayışla Sinekli Bakkal, Tatarcık ve Sonsuz Panayır gibi romanları yazdığı dönemdir.
Kısaca özetleyecek olursak;
Milli Edebiyat Döneminin tanınmış ilk kadın romancısı ve hikâyecisidir.
İngiliz dili ve edebiyatı profesörüdür. Bazı eserlerini İngilizce yayımlamıştır.
Fatih ve Sultan Ahmet’te yaptığı mitingleriyle tanınır.
Tasvir ve tahlilde başarılıdır. Tasvirleri realist nitelik taşır.
Karakterleri bulunduğu çevreye göre konuşturur. Romanlarında gözlem önemlidir.
Konuşma diline bağlı kalmıştır.
Dili özensizdir, eserlerinde basit dil yanlışları vardır.
İlk romanlarında aşk konusunu işlemiş, kadın psikolojisi üzerinde durmuştur. Bu romanlarının kahramanları genellikle Batılı bir anlayışla idealize edilmiş, güçlü ve kültürlü kadınlardır.
Sonra Türkçülük akımını benimsemiştir, Milli Edebiyat akımının tanınmış ilk kadın romancısı olmuştur.
Kurtuluş Savaşı yıllarında milli duyguları öne çıkaran romanlar yazmıştır.
Eserleri
Roman: Heyula, Raik’in Annesi, Seviye Talip, Handan, Yeni Turan, Son Eseri, Mev’ud Hüküm, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Kalp Ağrısı, Zeyno’nun Oğlu, Sinekli Bakkal, Yolpalas Cinayeti, Tatarcık, Sonsuz Panayır, Döner Ayna, Akile Hanım Sokağı, Kerim Ustanın Oğlu, Sevda Sokağı Komedyası, Çaresaz, Hayat Parçaları
Hikâye: İzmir’den Bursa’ya (Yakup Kadri, Falih Rıf*kı ve Mehmet Asım Us ile birlikte), Harap Mabetler, Dağa Çıkan Kurt, Kubbede Kalan Hoş Seda
Anı: Mor Salkımlı Ev, Türk’ün Ateşle İmtihanı
Tiyatro: Kenan Çobanları, Maske ve Ruh
İnceleme: İngiliz Edebiyatı Tarihi
Alıntı: EdebiyatOgretmeni.org
