Gumboro, infeksiyöz bursal hastalığı olarakta adlandırılır ya da kısaca IBD olarak söylenir. Kanatlı hayvanlarda bursa fabriciusun büyümesi ve ishal ile karakterize olan akut seyirli ve oldukça bulaşıcı bir hastalıktır.
Hastalığa neden olan etken bir Birnavirüs türüdür. Bu virüsun 2 farklı serotipi vardır. Serotip 1 içerisinde yer alan suşlar tavuklar için patojen olanlardır. Tavuklar için serotip 2 patojen değildir.
Genellikle genç olan hayvanlar enfeksiyona daha duyarlıdır. Hastalık özellikle 3 ila 6 haftalık kanatlı hayvanlarda görülür. Fakat aralık 2 ile 15 hafta arasında değişebilir. Etken ile bulaşık ekipmanlar, yemler, altlık hastalığın kaynağını oluşturur. Etken vücuda alındıktan sonra yaklaşık olarak 3-4 günlük bir inkübasyon süresi vardır. Ölümler genellikle 2. günden itibaren başlar ve giderek artan bir seyir izler. 7. günden itibaren ise ölümler durur. Bu gidişat hastalığın önemli bulguları arasındadır. Hastalığın şiddeti ve mortalite oranı; hayvanın yaşı, genel bağışıklık durumu, virüsün virülensi gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir.
Hastalığı önemli kılan nedenlerden birisi immunosupresyon yani bağışıklık sisteminin baskılanmasına neden olamasıdır. Bursa fabriciustaki ciddi harabiyet nedeni ile bağışıklık sistemi oldukça zayıflar. Özellikle erken yaşta bu hastalığa yakalanan kanatlılar gelecekteki enfeksiyonlarına karşı yeterince dayanıklı olmayabilirler.
Ateş, sulu ishal, bursa fabriciusda büyüme, ödem ve kendi kuyruklarını gagalama hastalığın belirtileri arasında yer alır. Sulu ishal nedeni ile hayvanların arka tarafları kirlidir. Vücut tüyleri ile karışık, mat ve kabarmış haldedir.
Hastalık boyunca bursa fabricius önce büyür, daha sonra ise kanlanmaya başlar. Bir süre sonra bursa fabriciusu sarı bir yapı kaplar, sonrasında ise beyaz bir görünüm alır ve atrofiye uğrar. Özellikle 2 haftalık civcivlerde görülen subklinik gumboro hastalığı atrofiye uğramış bursa ile karakterizedir
Aktif bağışıklık için aşılar kullanılmaktadır. Bunun için canlı aşılar ve inaktif aşılar tercih edilebilir. Pratikte mild suşlar, intermediate suşlar ve hot suşlara karşı aşılar kullanılır. Genellikle intermediate suşlar aşılamada tercih edilir.
