Avian encephalomyelitis özellikle genç piliçlerde klinik belirtilere neden olan viral bir hastalıktır. Hastalık tüm yaşlardaki tavuklarda görülebilir. Lakin belirtiler genellikle genç civcivlerde ve piliçlerde görülür. Tavuklarda daha sık görülmesine rağmen son zamanlarda hindilerdede görülmeye başlamıştır. Bu hastalık ilk olarak 1932 yılında ABDnin New England bölgesinde görülmüştür. Günümüzde tüm Dünyada yaygındır.
Avian encephalomyelitis hastalığının etkeni picornaviridae familyasında yer alan avian encephalomyelitis virusudur. Bu virus tek serotip ve 2 patotipe sahiptir. Birinci parotip dışkı ile kolay saçılan ve ağız yolu ile alındığında kolaylıkla enfeksiyon oluşturan enterotropik tiptir. Diğer tip ise daha az patojenik olan, vertikal transmisyon ile erken horizontal geçiş yapan ve civcivlerde hastalık oluşturan tiptir.
Virus çeşitli şekillerde bulaşabilir. Enfekte olan damızlıklardan civcivlere yumurta yolu ile geçebilir. Damızlıklarda bu hastalık pek dikkati çekmez ve genellikle 21-30 gün arasında iyileşme olur. Bu hastalığı geçiren sürüler taşıyıcı kalmaz ve belli bir süre enfeksiyona tekrar yakalanmaz. Ticari sürülerde ise bulaşma horizontal şekildedir. Özellikle enterotropik viruslar açısından önemlidir.
Bu hastalığa yakalanan damızlıklarda fazla bir belirti gözlenmez. Sadece kuluçka veriminde düşüş olabilir. Bu hastalığın inkubasyon süresi ortalama olarak 9-21 gündür ama 5 ila 40 gün arasında değişebilmektedir. Tipik olarak salgınlar genellikle hayvanlar 17-21 günlük arasındayken kendisini gösterir. Kuluçka sürecinde virusa maruz kalan sürülerdeki bazı bireylerde klinik belirtiler 7 hafta sonrada ortaya çıkabilmektedir.
Özellikle genç civcivlerde en belirgin semptom normal yürüyememe durumudur. Enfekte olan civcivler bir kanatlarının üzerine yada yan yatmış durumdadır. Bir felç hali söz konusudur. Kafa ve boyun kısmında titremeler vardır. Bu titremeler enfekte olan tüm hayvanlarda gözlenmeyebilir. Enfekte olan kanatlılar genellikle iyileşmezler. Fakat yem ve suya ulaşabildikleri takdirde uzun süre yaşayabilirler.
Tanı virus izolasyasyonu ile gerçekleştirilir. Hasta olan kanatlıların beyni ve pankreası izolasyon için en önemli organlardır. Tanı amacı ile virus nötralizasyon testi, indirekt FA, elisa ve passif hemaglutinasyon gibi yöntemler kullanılabilir.
