İstiklal Marşı Neden Yazıldı?
Trablusgarp, Balkan, Çanakkale, Yemen ve Milli Mücadele Mehmetcik can pazarında; cepheler ölüme koşan Mehmetçiklerle kıpkırmızı. Her Mehmetçik göğsünü serhat, yüreğini kalkan yapmış. Tarihin kanlı seyrine can borcumuzu ve kan borcumuzu fazlasıyla ödemişiz.
Bu zamanlar manevi bir desteğe ihtiyaç duyduğumuz en önemli zamanlar. Yeniden dirilmek şart olmuş artık. İnsanları heyecanlandıracak, gönülleri coşturacak; gözlerde damla damla yaşlar sıralayacak bir manevi atmosferin oluşturulması mecburidir. Körükle basılan havanın demiri erittiği gibi, insanımızı vatan, millet, bayrak, sancak istiklal sevdası gibi kutlu bir amaçta birleştirip, yüce bir ortam içerisinde tek yürek, tek beden olmuşçasına dirilten milli bir inkılaba ihtiyaç vardır.
Bunu da ancak duygu yüklü bir vatan şiiriyle yapabilirdik.
İşte İstiklal Marşı bu amaçla yazdırılmak istenmiş (1920 Erkan-ı Harbiye Reisliği) ve bunun için de bir yarışma açılmıştır.
İstiklal Marşının Tarihi Oluşum Süreci
Yarışma açılıyor...
Milli Marş'a duyulan ihtiyaç 1920 yılında Erkan-ı Harbiye Reisliği tarafından ortaya kondu. Erkan-ı Harbiye Dairesi, Maarif Vekaletine müracaat ederek milli azim ve imanı besleyecek bir marşın yazılmasını ordu adına teklif etti. Maarif Vekaleti 7 Kasım 1920'de basın yolu ile, konu hakkında bir yarışma açıldığını bütün yurda duyurdu. Birinciliği kazanacak şaire 500 TL ödül verilecekti. Bu, o zaman için büyük bir miktardır.
Yarışmaya katılacak şiirlerin 21 Aralık 1920 tarihine kadar Maarif Vekaletine gelmesi gerekiyordu. Gelen şiirler 23 Aralık'tan itibaren Vekalette kurulmuş bir komisyon tarafından incelenecekti.
Yarışmaya katılım büyük oldu. Mecliste devrin pek büyük ünlü edibi ve şairi vardı. Bunlardan bazıları da yarışmaya katıldılar. Hatta Şark Fatihi olarak isim yapan Kazım Karabekir Paşa dahi yarışmaya katılmıştı.
Yarışmaya 724 şiir geldi. Ancak bunlardan hiçbiri komisyon tarafından beğenilmedi. Bu arada Mehmet Akif'in milli bir destan olabilecek bir şiir üzerinde çalıştığı etrafa yayılmıştı. Akif, meclisin oturum dışı saatlerinde, loş köşelerde, Tacettin Dergahı'nın uykusuz geçen saatlerinde avucunun içine aldığı küçük kağıt parçalarına İstiklal Marşı isimli şiirinin ilk şekillerini karalıyordu. Ancak, şiirini yarışmaya katmayacağı da ağızdan ağıza söyleniyordu. Bunun sebebi yarışmaya konan mükafattı.
Ancak Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere pek çok milletvekili Mehmet Akif'in yarışmaya katılmasını, hatta Milli Marş'ı onun yazmasını istiyordu. Çünkü Türk'ün irade ve imanını ancak onun anlatabileceği inancı yaygındı.
Nihayet, Maarif Vekili Hamdullah Suphi, 5 Şubat 1921 tarihinde Akif'e yazdığı bir mektupta "asil endişenizin icap ettiği ne varsa hepsini yaparız" diyerek ve para meselesini kaldırmayı vaat ederek Akif'in yarışmaya katılmasını sağlamaya çalıştı. Akif, yakın dostlarının ve bilhassa Balıkesir mebusu Hasan Basri Bey'in ısrarı ile şiirini yarışmaya gönderdi.
Milli Marş belirleniyor...
TBMM'nin 26 Şubat 1921 tarihli toplantısında Milli Marş konusu ele alındı. Şiirleri incelemek üzere bir komisyon kuruldu. Komisyon, 724 şiir arasından 7 şiiri Meclis kürsüsünden okumaya karar verdi.
1 Mart 1921 tarihli, Mustafa Kemal Paşa'nın başkanlık ettiği oturumda, Hasan Basri Bey'in bir takriri üzerine şiirlerin okunmasına Akif'in şiiri ile başlandı. Daha ilk mısra büyük bir alkış tufanı ile karşılandı. Şiirin her mısraı yoğun alkış sağnağı ile karşılandı. Nafia Vekili İsmail Fazıl Paşa'nın isteği kabul edilerek şiir dört defa ve her defası da büyük heyecan ve alkışlar arasında okundu. Kalan 6 şiirin okunmasından, meclis kararı ile vazgeçildi. Türk'ün irade ve imanını dile getiren şiir bulunmuştu.
Milli Marşın bestelenmesi...
12 Mart 1921 tarihli oturumda bu şiirin Milli Marş olarak kabulü oylandı ve kabul edildi.
Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı. 1924 yılında Ankara'da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatay'ın bestesini kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930 da değiştirilerek Cumhurbaşkanlığı orkestrası şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922 de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe kondu. Marşın armonilenmesini Edgar Manas, bando düzenlemesini İhsan Servet Künçer yaptı.
İstiklal Marşının Açıklamaları...
İstiklal Marşı, bir milletin milli ve dini irade ve imanını ebediyyen ayakta tutacak ve besleyecek kudrette bir dil abidesidir. Türk milletinin maşeri vicdanına onun kadar yakışan bir başka şiirimiz yoktur.
İstiklal Marşı yazıldığı sıralarda Anadolu'nun birçok şehri işgal altındaydı. Tarih boyunca devletsiz yaşamamış milletimizin istiklal ve istikbali tehlikedeydi. Ülkenin ufukları kap karanlıktı.
İşte Mehmet Akif'in İstiklal Marşı ile yükselen sesi, vatan semalarında böyle bir zamanda yankılandı.
Trablusgarp, Balkan, Çanakkale, Yemen ve Milli Mücadele Mehmetcik can pazarında; cepheler ölüme koşan Mehmetçiklerle kıpkırmızı. Her Mehmetçik göğsünü serhat, yüreğini kalkan yapmış. Tarihin kanlı seyrine can borcumuzu ve kan borcumuzu fazlasıyla ödemişiz.
Bu zamanlar manevi bir desteğe ihtiyaç duyduğumuz en önemli zamanlar. Yeniden dirilmek şart olmuş artık. İnsanları heyecanlandıracak, gönülleri coşturacak; gözlerde damla damla yaşlar sıralayacak bir manevi atmosferin oluşturulması mecburidir. Körükle basılan havanın demiri erittiği gibi, insanımızı vatan, millet, bayrak, sancak istiklal sevdası gibi kutlu bir amaçta birleştirip, yüce bir ortam içerisinde tek yürek, tek beden olmuşçasına dirilten milli bir inkılaba ihtiyaç vardır.
Bunu da ancak duygu yüklü bir vatan şiiriyle yapabilirdik.
İşte İstiklal Marşı bu amaçla yazdırılmak istenmiş (1920 Erkan-ı Harbiye Reisliği) ve bunun için de bir yarışma açılmıştır.
İstiklal Marşının Tarihi Oluşum Süreci
Yarışma açılıyor...
Milli Marş'a duyulan ihtiyaç 1920 yılında Erkan-ı Harbiye Reisliği tarafından ortaya kondu. Erkan-ı Harbiye Dairesi, Maarif Vekaletine müracaat ederek milli azim ve imanı besleyecek bir marşın yazılmasını ordu adına teklif etti. Maarif Vekaleti 7 Kasım 1920'de basın yolu ile, konu hakkında bir yarışma açıldığını bütün yurda duyurdu. Birinciliği kazanacak şaire 500 TL ödül verilecekti. Bu, o zaman için büyük bir miktardır.
Yarışmaya katılacak şiirlerin 21 Aralık 1920 tarihine kadar Maarif Vekaletine gelmesi gerekiyordu. Gelen şiirler 23 Aralık'tan itibaren Vekalette kurulmuş bir komisyon tarafından incelenecekti.
Yarışmaya katılım büyük oldu. Mecliste devrin pek büyük ünlü edibi ve şairi vardı. Bunlardan bazıları da yarışmaya katıldılar. Hatta Şark Fatihi olarak isim yapan Kazım Karabekir Paşa dahi yarışmaya katılmıştı.
Yarışmaya 724 şiir geldi. Ancak bunlardan hiçbiri komisyon tarafından beğenilmedi. Bu arada Mehmet Akif'in milli bir destan olabilecek bir şiir üzerinde çalıştığı etrafa yayılmıştı. Akif, meclisin oturum dışı saatlerinde, loş köşelerde, Tacettin Dergahı'nın uykusuz geçen saatlerinde avucunun içine aldığı küçük kağıt parçalarına İstiklal Marşı isimli şiirinin ilk şekillerini karalıyordu. Ancak, şiirini yarışmaya katmayacağı da ağızdan ağıza söyleniyordu. Bunun sebebi yarışmaya konan mükafattı.
Ancak Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere pek çok milletvekili Mehmet Akif'in yarışmaya katılmasını, hatta Milli Marş'ı onun yazmasını istiyordu. Çünkü Türk'ün irade ve imanını ancak onun anlatabileceği inancı yaygındı.
Nihayet, Maarif Vekili Hamdullah Suphi, 5 Şubat 1921 tarihinde Akif'e yazdığı bir mektupta "asil endişenizin icap ettiği ne varsa hepsini yaparız" diyerek ve para meselesini kaldırmayı vaat ederek Akif'in yarışmaya katılmasını sağlamaya çalıştı. Akif, yakın dostlarının ve bilhassa Balıkesir mebusu Hasan Basri Bey'in ısrarı ile şiirini yarışmaya gönderdi.
Milli Marş belirleniyor...
TBMM'nin 26 Şubat 1921 tarihli toplantısında Milli Marş konusu ele alındı. Şiirleri incelemek üzere bir komisyon kuruldu. Komisyon, 724 şiir arasından 7 şiiri Meclis kürsüsünden okumaya karar verdi.
1 Mart 1921 tarihli, Mustafa Kemal Paşa'nın başkanlık ettiği oturumda, Hasan Basri Bey'in bir takriri üzerine şiirlerin okunmasına Akif'in şiiri ile başlandı. Daha ilk mısra büyük bir alkış tufanı ile karşılandı. Şiirin her mısraı yoğun alkış sağnağı ile karşılandı. Nafia Vekili İsmail Fazıl Paşa'nın isteği kabul edilerek şiir dört defa ve her defası da büyük heyecan ve alkışlar arasında okundu. Kalan 6 şiirin okunmasından, meclis kararı ile vazgeçildi. Türk'ün irade ve imanını dile getiren şiir bulunmuştu.
Milli Marşın bestelenmesi...
12 Mart 1921 tarihli oturumda bu şiirin Milli Marş olarak kabulü oylandı ve kabul edildi.
Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı. 1924 yılında Ankara'da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatay'ın bestesini kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930 da değiştirilerek Cumhurbaşkanlığı orkestrası şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922 de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe kondu. Marşın armonilenmesini Edgar Manas, bando düzenlemesini İhsan Servet Künçer yaptı.
İstiklal Marşının Açıklamaları...
İstiklal Marşı, bir milletin milli ve dini irade ve imanını ebediyyen ayakta tutacak ve besleyecek kudrette bir dil abidesidir. Türk milletinin maşeri vicdanına onun kadar yakışan bir başka şiirimiz yoktur.
İstiklal Marşı yazıldığı sıralarda Anadolu'nun birçok şehri işgal altındaydı. Tarih boyunca devletsiz yaşamamış milletimizin istiklal ve istikbali tehlikedeydi. Ülkenin ufukları kap karanlıktı.
İşte Mehmet Akif'in İstiklal Marşı ile yükselen sesi, vatan semalarında böyle bir zamanda yankılandı.
