Balinalar, kopek baliklari, yunuslar gibi hayvanlari ve onlarin yasam alanlarini korumak onemli olsa da bazen daha az bilinen turler ikinci planda kalmaktadir. Denizhiyari, deniz turlerinin en gosterissiz ve genellikle goz ardi edilenlerinden biridir. Denizhiyarlari veya diger adiyla deniz patlicanlari mercan kayaliklari ortaminin yani sira kayalik kiyi seritleri ve kumlu kiyilar boyunca bulunur. Denizyildizi ve denizkestanesi ile en yakindan akraba olan bu ilkel, tombul, silindirik bicimli yumusak derisi dikenlinin (ekinoderm), deniz ekosistemlerinde birden fazla onemli biyolojik rolu bulunmaktadir ve deniz ekosistemlerinde kritik rol oynayan tum deniz canlilarinin korunmasi onemlidir.
Denizhiyarlari Okyanus Tabanini Vakumlar
Denizyildizi gibi, derileri dikenli olan denizhiyarlari, alt taraflarinda bulunan, okyanus tabani boyunca kum ve dokuntuleri emerek yavasca ( 3 inc/saat) hareket etmesine izin veren tup ayaklarla donatilmistir. Inanilmaz bir sekilde, bir yil boyunca bu yaratik 200 pounda kadar kumu vakumlayabilir. Denizhiyari, kum yutmasina ek olarak oncelikle deniz otu (deniz cayirlari) ve alglerle beslenir. Denizhiyarlari, yiyecekleri yakalamak icin mukus uretir ve mukus kum ve bitki kalintilarinin vucuduna yapismasina neden olur. Canli bu sirada tup ayaklarini agzina goturur ve yiyecekleri emer.
Not: 3 inc 7,62 santimetre, 200 pound ise 90,71847 kilogramdir.
Denizhiyarinin bu yapiskan ozellikten yararlandigi bir baska durum da kendini savunmasidir. Bu essiz hayvan bir tehdit algiladiginda bagirsaklarinin bir kismini vucudundan disari ve saldirganin uzerine itme yetenegine sahiptir. Cok yapiskan olabilen bu bagirsaklarin varligi, avcilari caydirma egilimindedir. Denizhiyari bu savunma mekanizmasini kullandiktan sonra, bagirsaklarinin yenilenmesi gerekir, bu islemin tamamlanmasi yaklasIk alti hafta surer. Denizhiyarlarinin boyle bir mekanizma gelistirmis olmalari iyi bir seydir cunku bu canlilarin nufusu cok yavas artma egilimindedir ve her turlu destege ihtiyac duyar. Denizhiyarlari, yumurtalarin ve spermlerin kendilerini cevreleyen suya salinmasi ve dollenmesi yoluyla cogalan iki cinsiyete sahiptir. Sonuc olarak, sonunda 10 ila 30 santimetre arasinda degisebilen yetiskin bir ture donusecek bir larva olusur.
Sayilari Azalirsa Deniz Ekosistemleri Bozulabilir
Cok fazla denizhiyarinin dogal yasama alanlarindan, ozellikle de yumusak dipli ve resif ekosistemlerinden uzaklastirilmasi, yasadiklari ekosistemin cok fazla bozulmasina neden olabilir. Toplanip satilarak somurulen denizhiyari turleri, alt substrattan organik dokuntu ve tortu toplayan tortu besleyicilerdir. Solucanlar gibi, denizhiyarlari tortulari yutar ve tortular bagirsaktan gecerken organik maddeyi cikarir. Bu islem, cesitli atiklari ve mikroorganizmalarin (bakteri, mikroalg vb.) tortularini temizleyerek deniz ortamina katkida bulunmaktadir. Tortuyla beslenen denizhiyarlari, temiz tutmak icin duzenli olarak yeri supuren ve paspaslayan bir kisinin rolunu oynar. Bu faaliyet durursa, zemin hizla kirlenir ve yasanmaz hale gelir. Denizhiyarlarinin bagirsaklarindan gecen tortu hacmi dikkat cekicidir. Tek bir denizhiyarinin yilda 4 ila 37 kilo tortu isleyebilecegi tahmin edilmektedir.
Denizhiyarlari Onemli Biyoturbatorlerdir
Bircok denizhiyari turu deniz ya da okyanus tabaninda yuva yapar ve bu eylem diger turlerin deniz tabaninda gelismesine izin veren onemli biyoturbasyon (biyokaristirma) kaynagidir. Biyoturbasyon, organizmalar tarafindan tortu katmanlarini bozmasi ve yeniden isleme surecini ifade etmektedir. Bu aktivite, tortu daha gozenekli ve daha az kompakt hale geldikce gecirgenligi artiran yuzey ve yuzey alti tortu katmanlarini karistirir. Bu, daha derin tortu katmanlarinda daha yuksek oksijen kaynagina yol acan su-tortu arayuzundeki degisimi arttirir. Bunun da infauna (tortularin icinde yasayan turler) toplulugu uzerinde yararli etkileri vardir.
Denizhiyarlari Deniz Suyu Kimyasini Degistirebilir
Denizhiyarlari deniz ekosisteminin hayati parcalarindan biridir. Deniz tabanlarinin temizlenmesini saglayan denizhiyarlari okyanus asitlik seviyelerini de kontrol altinda tutarlar ve duzinelerce diger deniz canlisi ile simbiyotik bir iliski paylasirlar. Bu derece yararli olan ve sig sulardaki duragan yasamlari nedeniyle denizhiyarlari ticari kazanc icin kolaylikla toplanabilir. Denizhiyarlarinin toplanma stratejileri duzgun yonetilmezse, hizla asiri avlanabilirler ve bu nedenle nesilleri tukenebilir. Dogal populasyonlarini yeniden insa edebilmeleri icin vahsi dogada yeterli sayida yetiskin (damizlik) kalmayacak olcude etkilenebilirler. Bu gerceklesirse, denizhiyarlarinin hasat faaliyetlerinin yeniden baslamasi on yillar olmasa da yillar alabilir. Bazi durumlarda, hasat edilen alanlarin yeniden eski halini almasi ancak su urunleri yetistiren bireyler tarafindan yeniden tohumlama yoluyla mumkun olabilir fakat cok zor ve pahali bir istir. Toplanmalari yerel ekonomi icin kisa vadeli gelirler yaratabilse de, uzun vadeli getiriler icin umutlari ve deniz hiyari populasyonlarinin, yasadiklari resiflerin ve sularin sagligini riske atar.
Deniz suyunun kimyasini degistirme potansiyelleri dogal ortamlarinda denizhiyari populasyonlarinin varligini korumanin onemli bir avantajidir. Denizhiyarlari cogunlukla dokuntuler ve diger organik maddelerle beslenir, inorganik azot ve fosfor salgilar. Bu besin geri donusumu ve tortularin yeniden dagitimi, mercan resifleri gibi uretken ve biyolojik cesitlilik gosteren ekosistemlerin korunmasi icin kritik oneme sahiptir. Yerel olcekte, denizhiyarlari diskilariyla deniz suyunun alkalinitesini artirabilir, bu da deniz suyunun daha az asitli hale gelebilecegi anlamina gelir. Okyanuslar, kuresel iklim degisIkligi nedeniyle yavas yavas asitlesmektedir. Asidin mercan kayaliklarini cozmesi nedeniyle deniz suyunun asitlesmesi, mercan kayalarinin yapisinin bozulmasi uzerinde potansiyel olarak uzun vadeli ciddi etkilere sahip olacaktir. Denizhiyarlari, deniz suyunun daha asitli hale gelmesini onlemeye yardimci olarak resif yapisinin korunmasina katkida bulunur.
Denizhiyarlari Baska Turlere Ev Sahipligi Yaparlar
Denizhiyarlarinin yumurtalari bircok deniz turu icin besin saglar, ayrica denizhiyarlari baskalariyla karmasIk simbiyotik iliskilere sahiptir. Denizhiyarlari kendi vucut duvarinda veya bireylerin icinde yasayan cesitli taksonomik gruplarin bircok kucuk turune de ev sahipligi yapmaktadir. Denizhiyarlarinin azalmasi ya da yok olmasi durumunda bu kucuk turlerin cogu ekosistemden yok olur. Denizhiyarlari ile simbiyotik iliskiler olusturan bu cesitlilik ve tur araligi Deniz Hiyarlarinin Ekosistemdeki Rolleriekosistemin toplam biyocesitliligini arttirmaktadir. Dolayisiyla bu tuhaf gorunumlu canlilarin onemi kucumsenemez.
Son olarak, denizhiyarlari bir dizi yirtici (predator) ture besin kaynagi olarak hizmet eder, boylece mikroalgler ve organik atiklar (denizhiyarlarinin besinleri) arasinda daha yuksek trofik seviyelerdeki tuketiciler icin bir baglanti gorevi gorur. Bu yirticilarin cogunu insanlar avlamaktadir. Bu sekilde denizhiyarlari, deniz besin zincirinde vazgecilmez bir halka olusturur ve onlarin yoklugu diger su urunleri uzerinde art arda etkiler yaratabilir.
Ozetle, denizhiyarlari yasadiklari ekosistemlerde, ozellikle de tortu kalitesini iyilestirmek, su kimyasini degistirmek, biyocesitliligi arttirmak ve deniz besin aglarinda daha yuksek trofik seviyelere enerji transferinde bir baglanti saglamak icin bircok hizmet sunmaktadir.
Denizhiyarini Ozel Yapan Nedir?
Antarktikanin okyanus tabanindan tropiklerin bozulmamis resiflerine kadar deniz dunyasinin her kosesinde yasayan 1.400den fazla denizhiyari turu vardir. Bu turlerin en az yetmisi, su anda milyarlarca dolarlik bir ticarette somurulmektedir. Dunya capinda denizhiyari ihracatinin yaklasIk yuzde 80i, daha sonra anakara Cine yeniden ihrac edilmekte ve genellikle kurutulmus bir urun olarak satilmaktadir. Tibbi ve saglik yararlari nedeniyle ovulen denizhiyari, Ming Hanedanligindan beri Cinde degerli bir lezzet olmustur. Denizhiyarlari tarafindan uretilen biyoaktif bilesIkler, geleneksel Cin tibbinda artrit ve kanser de dahil olmak uzere bir dizi rahatsizligi tedavi etmek icin kullanilmistir ve bu bilesIklerin dunya capinda bir dizi nutrasotik (tibbi yararlari olan besin) ve farmasotik (ilac ve eczacilik) uygulamasi hakkinda devam eden arastirmalar bulunmaktadir. Bununla birlikte, denizhiyarinin cogu insanlarin besin olarak tuketimi amaciyla hasat edilir. Dunyanin cogu bolgesinde deniz hiyari bir gurme lezzeti olarak kabul edildigi icin, bu canliya olan talep artmaktadir. Denizhiyarlari, totoaba kurutulmus yuzme keseleri, deniz kulaklari, kopek baligi yuzgeci ve kus yuvasi corbasi gibi lezzetler Asyalilar tarafindan besin olarak cok tercih edilmektedir, genellikle dugunler, ziyafetler ve Cin Yeni Yili kutlamalari gibi ozel gunlerde bollugun ve luksun simgesi haline gelmislerdir.
Nesilleri Korunmalidir
Guney Afrika ve Uzak Doguda denizhiyarlari ve bir deniz kabuklusu olan deniz kulagi gibi yaban hayati urunlerinin yasadigi avlanmasi ve satisi genellikle karmasIk cezai takas ticaret aglarinin bir parcasidir. Deniz hiyarinin yuksek fiyati, yuksek duzeyde yasa disi, bildirilmeyen, kayit disi ve denetimsiz balikciliga, gelisen yasa disi pazar ticaretine ve dunyanin cogu yerinde asiri avlanmalari nedeniyle denizhiyari populasyonlarinin azalmasina yol acmistir. Asiri Deniz Hiyarlarinin Ekosistemdeki Rolleriavlanma yoluyla denizhiyarlarinin buyuk capli tukenmesinin, yumusak dipli ve mercan kayaliklari habitatlarinin verimliligini ve cesitliligini etkilemesi muhtemeldir. Su urunleri yoneticileri, denizhiyari toplanmasina iliskin politikalar gelistirirken ve uygularken onlarin ekolojik faydalarini goz onunde bulundurmalidir. Denizhiyari stoklarinin korunmasiyla elde edilen ekonomik getirilerin, surdurulemez bir sekilde kullanildiginda elde edilen karlardan buyuk olcude daha agir basacagi tartisilabilir. 90li yillarin ortalarinda, Galapagos Adalarindaki (Guney Amerikadaki) denizhiyarlarinin nufusunda asiri toplanmalari nedeniyle onemli bir dusus yasanmistir ancak su anda denizhiyarlari o bolgede korunan bir turdur. Sonuc olarak, Agustos 2019da ilk kez CITESin (Nesli Tehlike Altindaki Turlerin Ticaretine Iliskin Sozlesme) Ek bolum IIsine uc tur denizhiyari eklenerek daha fazla koruma saglanmis ve uluslararasi ticarette daha sIki kontrollerin yapilmasini gerektirmistir.
Ekosistemlerde hayati roller oynayanlar genellikle daha kucuk, daha az karizmatik turlerdir. Ornegin, Guney Okyanuslari besin aglarinin merkezindeki kilit tas turlerinden biri olan kriller bu habitatlari tum turler icin saglikli tutmaya yardimci olur. Tum turler korunmayi hak etmektedir ve denizhiyari gibi turler de ihmal edilmemelidir. Deniz hiyarlari gibi ekolojik onemleri yuksek olan turlerin korunmasi sadece onlari degil diger tur ve ekosistemleri de koruyacaktir.
ALİNTİ ~
Denizhiyarlari Okyanus Tabanini Vakumlar
Denizyildizi gibi, derileri dikenli olan denizhiyarlari, alt taraflarinda bulunan, okyanus tabani boyunca kum ve dokuntuleri emerek yavasca ( 3 inc/saat) hareket etmesine izin veren tup ayaklarla donatilmistir. Inanilmaz bir sekilde, bir yil boyunca bu yaratik 200 pounda kadar kumu vakumlayabilir. Denizhiyari, kum yutmasina ek olarak oncelikle deniz otu (deniz cayirlari) ve alglerle beslenir. Denizhiyarlari, yiyecekleri yakalamak icin mukus uretir ve mukus kum ve bitki kalintilarinin vucuduna yapismasina neden olur. Canli bu sirada tup ayaklarini agzina goturur ve yiyecekleri emer.
Not: 3 inc 7,62 santimetre, 200 pound ise 90,71847 kilogramdir.
Denizhiyarinin bu yapiskan ozellikten yararlandigi bir baska durum da kendini savunmasidir. Bu essiz hayvan bir tehdit algiladiginda bagirsaklarinin bir kismini vucudundan disari ve saldirganin uzerine itme yetenegine sahiptir. Cok yapiskan olabilen bu bagirsaklarin varligi, avcilari caydirma egilimindedir. Denizhiyari bu savunma mekanizmasini kullandiktan sonra, bagirsaklarinin yenilenmesi gerekir, bu islemin tamamlanmasi yaklasIk alti hafta surer. Denizhiyarlarinin boyle bir mekanizma gelistirmis olmalari iyi bir seydir cunku bu canlilarin nufusu cok yavas artma egilimindedir ve her turlu destege ihtiyac duyar. Denizhiyarlari, yumurtalarin ve spermlerin kendilerini cevreleyen suya salinmasi ve dollenmesi yoluyla cogalan iki cinsiyete sahiptir. Sonuc olarak, sonunda 10 ila 30 santimetre arasinda degisebilen yetiskin bir ture donusecek bir larva olusur.
Sayilari Azalirsa Deniz Ekosistemleri Bozulabilir
Cok fazla denizhiyarinin dogal yasama alanlarindan, ozellikle de yumusak dipli ve resif ekosistemlerinden uzaklastirilmasi, yasadiklari ekosistemin cok fazla bozulmasina neden olabilir. Toplanip satilarak somurulen denizhiyari turleri, alt substrattan organik dokuntu ve tortu toplayan tortu besleyicilerdir. Solucanlar gibi, denizhiyarlari tortulari yutar ve tortular bagirsaktan gecerken organik maddeyi cikarir. Bu islem, cesitli atiklari ve mikroorganizmalarin (bakteri, mikroalg vb.) tortularini temizleyerek deniz ortamina katkida bulunmaktadir. Tortuyla beslenen denizhiyarlari, temiz tutmak icin duzenli olarak yeri supuren ve paspaslayan bir kisinin rolunu oynar. Bu faaliyet durursa, zemin hizla kirlenir ve yasanmaz hale gelir. Denizhiyarlarinin bagirsaklarindan gecen tortu hacmi dikkat cekicidir. Tek bir denizhiyarinin yilda 4 ila 37 kilo tortu isleyebilecegi tahmin edilmektedir.
Denizhiyarlari Onemli Biyoturbatorlerdir
Bircok denizhiyari turu deniz ya da okyanus tabaninda yuva yapar ve bu eylem diger turlerin deniz tabaninda gelismesine izin veren onemli biyoturbasyon (biyokaristirma) kaynagidir. Biyoturbasyon, organizmalar tarafindan tortu katmanlarini bozmasi ve yeniden isleme surecini ifade etmektedir. Bu aktivite, tortu daha gozenekli ve daha az kompakt hale geldikce gecirgenligi artiran yuzey ve yuzey alti tortu katmanlarini karistirir. Bu, daha derin tortu katmanlarinda daha yuksek oksijen kaynagina yol acan su-tortu arayuzundeki degisimi arttirir. Bunun da infauna (tortularin icinde yasayan turler) toplulugu uzerinde yararli etkileri vardir.
Denizhiyarlari Deniz Suyu Kimyasini Degistirebilir
Denizhiyarlari deniz ekosisteminin hayati parcalarindan biridir. Deniz tabanlarinin temizlenmesini saglayan denizhiyarlari okyanus asitlik seviyelerini de kontrol altinda tutarlar ve duzinelerce diger deniz canlisi ile simbiyotik bir iliski paylasirlar. Bu derece yararli olan ve sig sulardaki duragan yasamlari nedeniyle denizhiyarlari ticari kazanc icin kolaylikla toplanabilir. Denizhiyarlarinin toplanma stratejileri duzgun yonetilmezse, hizla asiri avlanabilirler ve bu nedenle nesilleri tukenebilir. Dogal populasyonlarini yeniden insa edebilmeleri icin vahsi dogada yeterli sayida yetiskin (damizlik) kalmayacak olcude etkilenebilirler. Bu gerceklesirse, denizhiyarlarinin hasat faaliyetlerinin yeniden baslamasi on yillar olmasa da yillar alabilir. Bazi durumlarda, hasat edilen alanlarin yeniden eski halini almasi ancak su urunleri yetistiren bireyler tarafindan yeniden tohumlama yoluyla mumkun olabilir fakat cok zor ve pahali bir istir. Toplanmalari yerel ekonomi icin kisa vadeli gelirler yaratabilse de, uzun vadeli getiriler icin umutlari ve deniz hiyari populasyonlarinin, yasadiklari resiflerin ve sularin sagligini riske atar.
Deniz suyunun kimyasini degistirme potansiyelleri dogal ortamlarinda denizhiyari populasyonlarinin varligini korumanin onemli bir avantajidir. Denizhiyarlari cogunlukla dokuntuler ve diger organik maddelerle beslenir, inorganik azot ve fosfor salgilar. Bu besin geri donusumu ve tortularin yeniden dagitimi, mercan resifleri gibi uretken ve biyolojik cesitlilik gosteren ekosistemlerin korunmasi icin kritik oneme sahiptir. Yerel olcekte, denizhiyarlari diskilariyla deniz suyunun alkalinitesini artirabilir, bu da deniz suyunun daha az asitli hale gelebilecegi anlamina gelir. Okyanuslar, kuresel iklim degisIkligi nedeniyle yavas yavas asitlesmektedir. Asidin mercan kayaliklarini cozmesi nedeniyle deniz suyunun asitlesmesi, mercan kayalarinin yapisinin bozulmasi uzerinde potansiyel olarak uzun vadeli ciddi etkilere sahip olacaktir. Denizhiyarlari, deniz suyunun daha asitli hale gelmesini onlemeye yardimci olarak resif yapisinin korunmasina katkida bulunur.
Denizhiyarlari Baska Turlere Ev Sahipligi Yaparlar
Denizhiyarlarinin yumurtalari bircok deniz turu icin besin saglar, ayrica denizhiyarlari baskalariyla karmasIk simbiyotik iliskilere sahiptir. Denizhiyarlari kendi vucut duvarinda veya bireylerin icinde yasayan cesitli taksonomik gruplarin bircok kucuk turune de ev sahipligi yapmaktadir. Denizhiyarlarinin azalmasi ya da yok olmasi durumunda bu kucuk turlerin cogu ekosistemden yok olur. Denizhiyarlari ile simbiyotik iliskiler olusturan bu cesitlilik ve tur araligi Deniz Hiyarlarinin Ekosistemdeki Rolleriekosistemin toplam biyocesitliligini arttirmaktadir. Dolayisiyla bu tuhaf gorunumlu canlilarin onemi kucumsenemez.
Son olarak, denizhiyarlari bir dizi yirtici (predator) ture besin kaynagi olarak hizmet eder, boylece mikroalgler ve organik atiklar (denizhiyarlarinin besinleri) arasinda daha yuksek trofik seviyelerdeki tuketiciler icin bir baglanti gorevi gorur. Bu yirticilarin cogunu insanlar avlamaktadir. Bu sekilde denizhiyarlari, deniz besin zincirinde vazgecilmez bir halka olusturur ve onlarin yoklugu diger su urunleri uzerinde art arda etkiler yaratabilir.
Ozetle, denizhiyarlari yasadiklari ekosistemlerde, ozellikle de tortu kalitesini iyilestirmek, su kimyasini degistirmek, biyocesitliligi arttirmak ve deniz besin aglarinda daha yuksek trofik seviyelere enerji transferinde bir baglanti saglamak icin bircok hizmet sunmaktadir.
Denizhiyarini Ozel Yapan Nedir?
Antarktikanin okyanus tabanindan tropiklerin bozulmamis resiflerine kadar deniz dunyasinin her kosesinde yasayan 1.400den fazla denizhiyari turu vardir. Bu turlerin en az yetmisi, su anda milyarlarca dolarlik bir ticarette somurulmektedir. Dunya capinda denizhiyari ihracatinin yaklasIk yuzde 80i, daha sonra anakara Cine yeniden ihrac edilmekte ve genellikle kurutulmus bir urun olarak satilmaktadir. Tibbi ve saglik yararlari nedeniyle ovulen denizhiyari, Ming Hanedanligindan beri Cinde degerli bir lezzet olmustur. Denizhiyarlari tarafindan uretilen biyoaktif bilesIkler, geleneksel Cin tibbinda artrit ve kanser de dahil olmak uzere bir dizi rahatsizligi tedavi etmek icin kullanilmistir ve bu bilesIklerin dunya capinda bir dizi nutrasotik (tibbi yararlari olan besin) ve farmasotik (ilac ve eczacilik) uygulamasi hakkinda devam eden arastirmalar bulunmaktadir. Bununla birlikte, denizhiyarinin cogu insanlarin besin olarak tuketimi amaciyla hasat edilir. Dunyanin cogu bolgesinde deniz hiyari bir gurme lezzeti olarak kabul edildigi icin, bu canliya olan talep artmaktadir. Denizhiyarlari, totoaba kurutulmus yuzme keseleri, deniz kulaklari, kopek baligi yuzgeci ve kus yuvasi corbasi gibi lezzetler Asyalilar tarafindan besin olarak cok tercih edilmektedir, genellikle dugunler, ziyafetler ve Cin Yeni Yili kutlamalari gibi ozel gunlerde bollugun ve luksun simgesi haline gelmislerdir.
Nesilleri Korunmalidir
Guney Afrika ve Uzak Doguda denizhiyarlari ve bir deniz kabuklusu olan deniz kulagi gibi yaban hayati urunlerinin yasadigi avlanmasi ve satisi genellikle karmasIk cezai takas ticaret aglarinin bir parcasidir. Deniz hiyarinin yuksek fiyati, yuksek duzeyde yasa disi, bildirilmeyen, kayit disi ve denetimsiz balikciliga, gelisen yasa disi pazar ticaretine ve dunyanin cogu yerinde asiri avlanmalari nedeniyle denizhiyari populasyonlarinin azalmasina yol acmistir. Asiri Deniz Hiyarlarinin Ekosistemdeki Rolleriavlanma yoluyla denizhiyarlarinin buyuk capli tukenmesinin, yumusak dipli ve mercan kayaliklari habitatlarinin verimliligini ve cesitliligini etkilemesi muhtemeldir. Su urunleri yoneticileri, denizhiyari toplanmasina iliskin politikalar gelistirirken ve uygularken onlarin ekolojik faydalarini goz onunde bulundurmalidir. Denizhiyari stoklarinin korunmasiyla elde edilen ekonomik getirilerin, surdurulemez bir sekilde kullanildiginda elde edilen karlardan buyuk olcude daha agir basacagi tartisilabilir. 90li yillarin ortalarinda, Galapagos Adalarindaki (Guney Amerikadaki) denizhiyarlarinin nufusunda asiri toplanmalari nedeniyle onemli bir dusus yasanmistir ancak su anda denizhiyarlari o bolgede korunan bir turdur. Sonuc olarak, Agustos 2019da ilk kez CITESin (Nesli Tehlike Altindaki Turlerin Ticaretine Iliskin Sozlesme) Ek bolum IIsine uc tur denizhiyari eklenerek daha fazla koruma saglanmis ve uluslararasi ticarette daha sIki kontrollerin yapilmasini gerektirmistir.
Ekosistemlerde hayati roller oynayanlar genellikle daha kucuk, daha az karizmatik turlerdir. Ornegin, Guney Okyanuslari besin aglarinin merkezindeki kilit tas turlerinden biri olan kriller bu habitatlari tum turler icin saglikli tutmaya yardimci olur. Tum turler korunmayi hak etmektedir ve denizhiyari gibi turler de ihmal edilmemelidir. Deniz hiyarlari gibi ekolojik onemleri yuksek olan turlerin korunmasi sadece onlari degil diger tur ve ekosistemleri de koruyacaktir.
ALİNTİ ~
