4. Mehmed Han kimdir ?
19. Osmanlı padişahı ve 98. Halifedir. Babası Padişah İbrahim annesi Hatice Turhan Valide Sultan'dır. Çocukluğunda annesi tarafından iyi bir eğitim almıştır. İlim tahsili gördü. Edebiyata meraklı idi. Babasının tahttan indirilmesiyle 7 yaşında Osmanlı tahtına çıkan en genç padişah oldu. IV. Mehmed ya da Avcı Mehmed olarak tanınır. Ava düşkünlüğünden dolayı kendisine Avcı Mehmed lakabını vermişlerdir. 1687 yılında tahttan indirilinceye kadar 39 yıl saltanatı sürmüştür. 39 yıl, Osmanlı tarihinde, I. Süleyman'dan sonra gelen en uzun süre saltanatı süren Osmanlı padişahıdır. Saltanatının ilk dönemi karışıklıklarla geçti. Saltanatının ilk yılları devlet yönetimini babaannesi Kösem Sultan, annesi Turhan Sultan* ve bir takım sarayın nüfuzlu kişileri kontrol etti.
Bu iki kadının arasındaki rekabetten dolayı devlet yönetiminde bazı sıkıntılar oluştu. 1651 yılında Kösem Sultan, Turhan Sultan'ın adamları tarafından öldürüldü. Bu iki kadının devleti yönettiği döneme Ağalar Saltanatı denir. 1652 yılında mali sıkıntıların düzeltilmesi için sadrazamlık makamına Tarhuncu Ahmet Paşa'yı getirdi. Gereksiz giderleri azaltan ve görevlilere vergi verme zorunluluğu koyan Tarhuncu Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nin gelirini arttırdı. Ancak sadrazamın rakiplerinin iftira ve türlü oyunları sonucunda* padişahın sadrazama olan güvenini sarsarak sadrazamı öldürttüler. Tarhuncu Ahmet Paşa'dan sonra gelen sadrazamlar devlet sorunlarının büyümesine neden oldular. 1656 yılında devletin iç ve dış sorunlarını çözmek için sadrazamlığa Köprülü Mehmet Paşa getirildi.
Köprülüler Dönemi
4. Mehmed ve Turhan Sultan'dan tam güç alan Köprülü, İstanbul ve Anadolu'da kontrolü sağladı. Venediklileri yenerek Bozcaada ve Limni'yi aldı. Köprülü'nün ölümünden sonra göreve Fazıl Ahmet Paşa getirildi. Fazıl Ahmet Paşa Uyvar Kalesini alarak Vasvar antlaşmasını imzaladı. Venediklilerden de Girit'teki Kandiye Kalesini alıp, 24 yıl süren Girit Savaşına son verip, Osmanlının sınırlarını kuzeye doğru genişletti. 4. Mehmed, 1672 yılında Sadrazam ile birlikte Lehistan seferine çıktı ve Bucaş Antlaşması'nı imzaladıktan sonra Edirne'ye geri döndü. Lehistan'ın antlaşma şartlarına uymadığı için 1673'te tekrar Lehistan seferine çıkıldı ve Zorawno Antlaşması ile Lehistan, Ukrayna ve Podolya'yı Osmanlı'ya vermek zorunda kaldı. 1676 yılında Fazıl Ahmet Paşa 41 yaşında vefat edince, yerine IV. Mehmed, Köprülü'lerin yetiştirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'yı getirdi.
Bu dönemde Rusya ile ilişkiler bozuldu. 1677 yılında Osmanlı - Rusya savaşı başladı. Rusya'nın ele geçirdiği Çehrin Kalesi geri alındı. Kaleyi aldıktan sonra 1678'de Edirne'ye döndü. Osmanlı Devleti 1681 yılında Rusya ile barış antlaşması imzaladı. İkinci Viyana Kuşatması: IV. Mehmed döneminin en büyük olayıdır. IV. Mehmed'in sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ordusuyla birlikte Viyana'yı kuşatıp, başarısız olarak geri dönmüştür. Bu kuşatma iki ay sürmüş, iki ateş arasında kalan Osmanlı Ordusu büyük kayıplar vererek geri çekilmiştir. Bozgunun sorumlusu olarak görülen Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edilmiştir. İkinci Viyana Kuşatması sonrası Avusturya - Lehistan - Venedik - Rusya - Almanya kuvvetlerini birleştirerek Osmanlı'ya karşı saldırıya geçti. Venedikliler Preveze, Mora, Ayamavra, Atina'yı ele geçirdiler.
Osmanlı Ordusu Mohaç Savaşı'nda bozguna uğradı. Bu bozgunlardan sonra Osmanlı Halkının IV. Mehmed'e olan güveni azaldı. Ordu ayaklanıp, padişahın tahttan indirilmesini ve tahta IV. Mehmed'in kardeşi II. Süleyman'ın geçmesini istedi. Bu istekleri kabul edildi ve IV.Mehmed 1687 yılında tahttan indirildi. 4. Mehmed tahttan indirildikten sonra iki oğluyla beraber Edirne Sarayı'na gönderildi. Vefat edene kadar IV. Mehmed Edirne Sarayı'nda kaldı. Cenazesi İstanbul'a götürülerek Eminönü'nde Yeni Cami Turhan Valide Türbesi'nde annesinin yani Turhan Sultan'ın yanına gömüldü. Erkek çocukları: II. Mustafa, III. Ahmed. Kız çocukları: Hatice Sultan, Safiye Sultan, Ümmü Gülsüm Sultan, Fatma Sultan.
19. Osmanlı padişahı ve 98. Halifedir. Babası Padişah İbrahim annesi Hatice Turhan Valide Sultan'dır. Çocukluğunda annesi tarafından iyi bir eğitim almıştır. İlim tahsili gördü. Edebiyata meraklı idi. Babasının tahttan indirilmesiyle 7 yaşında Osmanlı tahtına çıkan en genç padişah oldu. IV. Mehmed ya da Avcı Mehmed olarak tanınır. Ava düşkünlüğünden dolayı kendisine Avcı Mehmed lakabını vermişlerdir. 1687 yılında tahttan indirilinceye kadar 39 yıl saltanatı sürmüştür. 39 yıl, Osmanlı tarihinde, I. Süleyman'dan sonra gelen en uzun süre saltanatı süren Osmanlı padişahıdır. Saltanatının ilk dönemi karışıklıklarla geçti. Saltanatının ilk yılları devlet yönetimini babaannesi Kösem Sultan, annesi Turhan Sultan* ve bir takım sarayın nüfuzlu kişileri kontrol etti.
Bu iki kadının arasındaki rekabetten dolayı devlet yönetiminde bazı sıkıntılar oluştu. 1651 yılında Kösem Sultan, Turhan Sultan'ın adamları tarafından öldürüldü. Bu iki kadının devleti yönettiği döneme Ağalar Saltanatı denir. 1652 yılında mali sıkıntıların düzeltilmesi için sadrazamlık makamına Tarhuncu Ahmet Paşa'yı getirdi. Gereksiz giderleri azaltan ve görevlilere vergi verme zorunluluğu koyan Tarhuncu Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nin gelirini arttırdı. Ancak sadrazamın rakiplerinin iftira ve türlü oyunları sonucunda* padişahın sadrazama olan güvenini sarsarak sadrazamı öldürttüler. Tarhuncu Ahmet Paşa'dan sonra gelen sadrazamlar devlet sorunlarının büyümesine neden oldular. 1656 yılında devletin iç ve dış sorunlarını çözmek için sadrazamlığa Köprülü Mehmet Paşa getirildi.
Köprülüler Dönemi
4. Mehmed ve Turhan Sultan'dan tam güç alan Köprülü, İstanbul ve Anadolu'da kontrolü sağladı. Venediklileri yenerek Bozcaada ve Limni'yi aldı. Köprülü'nün ölümünden sonra göreve Fazıl Ahmet Paşa getirildi. Fazıl Ahmet Paşa Uyvar Kalesini alarak Vasvar antlaşmasını imzaladı. Venediklilerden de Girit'teki Kandiye Kalesini alıp, 24 yıl süren Girit Savaşına son verip, Osmanlının sınırlarını kuzeye doğru genişletti. 4. Mehmed, 1672 yılında Sadrazam ile birlikte Lehistan seferine çıktı ve Bucaş Antlaşması'nı imzaladıktan sonra Edirne'ye geri döndü. Lehistan'ın antlaşma şartlarına uymadığı için 1673'te tekrar Lehistan seferine çıkıldı ve Zorawno Antlaşması ile Lehistan, Ukrayna ve Podolya'yı Osmanlı'ya vermek zorunda kaldı. 1676 yılında Fazıl Ahmet Paşa 41 yaşında vefat edince, yerine IV. Mehmed, Köprülü'lerin yetiştirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'yı getirdi.
Bu dönemde Rusya ile ilişkiler bozuldu. 1677 yılında Osmanlı - Rusya savaşı başladı. Rusya'nın ele geçirdiği Çehrin Kalesi geri alındı. Kaleyi aldıktan sonra 1678'de Edirne'ye döndü. Osmanlı Devleti 1681 yılında Rusya ile barış antlaşması imzaladı. İkinci Viyana Kuşatması: IV. Mehmed döneminin en büyük olayıdır. IV. Mehmed'in sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ordusuyla birlikte Viyana'yı kuşatıp, başarısız olarak geri dönmüştür. Bu kuşatma iki ay sürmüş, iki ateş arasında kalan Osmanlı Ordusu büyük kayıplar vererek geri çekilmiştir. Bozgunun sorumlusu olarak görülen Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edilmiştir. İkinci Viyana Kuşatması sonrası Avusturya - Lehistan - Venedik - Rusya - Almanya kuvvetlerini birleştirerek Osmanlı'ya karşı saldırıya geçti. Venedikliler Preveze, Mora, Ayamavra, Atina'yı ele geçirdiler.
Osmanlı Ordusu Mohaç Savaşı'nda bozguna uğradı. Bu bozgunlardan sonra Osmanlı Halkının IV. Mehmed'e olan güveni azaldı. Ordu ayaklanıp, padişahın tahttan indirilmesini ve tahta IV. Mehmed'in kardeşi II. Süleyman'ın geçmesini istedi. Bu istekleri kabul edildi ve IV.Mehmed 1687 yılında tahttan indirildi. 4. Mehmed tahttan indirildikten sonra iki oğluyla beraber Edirne Sarayı'na gönderildi. Vefat edene kadar IV. Mehmed Edirne Sarayı'nda kaldı. Cenazesi İstanbul'a götürülerek Eminönü'nde Yeni Cami Turhan Valide Türbesi'nde annesinin yani Turhan Sultan'ın yanına gömüldü. Erkek çocukları: II. Mustafa, III. Ahmed. Kız çocukları: Hatice Sultan, Safiye Sultan, Ümmü Gülsüm Sultan, Fatma Sultan.
